Rachunkowość zarządcza: Część pierwsza Podręcznik
Synopsis
We współczesnym, wysoce konkurencyjnym i zmiennym, otoczeniu przedsiębiorstw, znaczenie strategicznej rachunkowości zarządczej stale wzrasta. Rośnie zapotrzebowanie na informacje, które dotyczą nie tylko przeszłości, ale i przyszłości przedsiębiorstwa w otoczeniu konkurentów. Już w początkowej fazie badań w obszarze rachunkowości zarządczej zaznaczyło się spostrzeżenie, że zapewnienie strategicznej perspektywy wymaga rozszerzenia roli rachunkowości w dwóch kierunkach. Pierwszym jest zintegrowanie kosztów własnych ze strategią za pomocą strategicznych analiz kosztów w celu dostosowania poziomu i rodzaju kosztów do strategii. Drugim jest badanie struktury kosztów konkurentów i monitorowanie zmian tych kategorii wynikowych w czasie. Wynika z tego, że to koszty i ich poziom są najważniejszym kryterium decyzyjnym zarządzających przedsiębiorstwem w krótkim, ale i w długim okresie. Oznacza to także, że te kategorie wynikowe są ważnym przedmiotem badań, szczególnie w obszarze strategicznej analizy kosztów. To podejście do analizy kosztów w długim okresie opiera się m.in. na poglądach M.E. Portera, który wyrażał przekonanie, że tradycyjne metody ewidencji kosztów są niewystarczające do zarządzania organizacją, szczególnie w obszarach strategicznych. Podejście zostało ukierunkowane na analizę czynników kosztotwórczych i powiązań między przedsiębiorstwami, a także między jednostkami w organizacji. W strategicznej analizie kosztów, oprócz analiz kosztów i czynników determinujących ich powstanie, wykorzystuje się m.in. takie dane, jak lokalizacja przedsiębiorstwa oraz wpływ czynników instytucjonalnych na przedsiębiorstwo. Identyfikacja kluczowych czynników strategicznych, także kosztów, jest pomocna w określeniu, pomiarze i analizie łańcucha wartości przedsiębiorstwa, a jej wyniki z kolei mają znaczenie dla właścicieli, akcjonariuszy i pozostałych interesariuszy.
W strategicznej rachunkowości zarządczej rozpatruje się różne perspektywy: w której kładziony jest nacisk na informację o konkurentach, w której określa się pozycję strategiczną, zajmowaną przez organizację, w której analizuje się łańcuch wartości i w której uwaga skupia się na informacjach o produktach i rynku.
Zaprezentowane w podręczniku metody strategicznej rachunkowości zarządczej przyczyniają się do wzrostu wartości przedsiębiorstwa. Istnieje trudność w określeniu wszystkich metod, które można by przypisać rachunkowości zarządczej. W literaturze można wskazać wiele podziałów. Niektóre metody badacze przypisują rachunkowości zarządczej, a inne – zarządzaniu. Należy zatem uznać, że podział ten jest umowny. W niniejszym opracowaniu, składającym się z dziesięciu rozdziałów, wiele miejsca poświęcono metodom (wybranym) rachunku kosztów i metodzie analizy portfelowej. W rozdziale pierwszym zaprezentowano istotę i zakres rachunkowości zarządczej, określono jej rolę w zarządzaniu operacyjnym i strategicznym, ukazano istotę kompleksowego zarządzania kosztami. Przedstawiono definicje, cele i metody strategicznej rachunkowości zarządczej. Kolejny rozdział dotyczy analizy portfelowej i jej miejsca w strategicznej rachunkowości zarządczej. Omówiono zastosowanie metod, a bliżej scharakteryzowano macierz Boston Consulting Group, macierz atrakcyjności sektorów, macierz A.D. Little, macierz Haksa-Majlufa i macierz Hofera. W rozdziale trzecim przedstawiono istotę i cele analizy łańcucha wartości. Ukazano także podstawy teoretyczne analizy strukturalnych czynników kosztotwórczych i analizy kosztów konkurencji, ze szczególnym uwzględnieniem benchmarkingu. Rozdział czwarty prezentuje zagadnienia związane z analizą progu rentowności w długim okresie. W kolejnej części podręcznika (rozdział piąty) omówiono istotę zarządzania opartego na kosztach czynności i działań. Scharakteryzowano w niej rachunek kosztów działań i ukazano przykład integracji rachunku kosztów działań z ekonomiczną wartością dodaną. Rozdział szósty poświęcono rachunkowi kosztów klienta, a rozdział siódmy – rachunkowi cyklu życia produktu. Rachunkowi kosztów docelowych poświęcono zaś rozdział ósmy. Kolejna część opracowania dotyczy relacji między rachunkowością a zarządzaniem jakością. Prowadzone w tym rozdziale rozważania odnoszą się do kompleksowego zarządzania jakością, rachunku kosztów kaizen oraz kosztów związanych z jakością. W ostatnim rozdziale, dziesiątym, omówiono elementy rachunku kosztów jakości. Każdy rozdział rozpoczyna się wprowadzeniem, a kończy zestawem dwudziestu pytań testowych, które ułatwią czytelnikowi utrwalenie treści z zakresu strategicznej rachunkowości zarządczej. Pomocne w tym będą także przykłady zastosowania wskazanych metod rachunkowości zarządczej w praktyce. W podręczniku zawarto także podsumowanie.
Opracowanie skierowane jest do studentów kierunków ekonomicznych. Będzie też przydatne dla słuchaczy studiów podyplomowych oraz praktyków zarządzania.
Chapters
-
Istota i zakres rachunkowości zarządczej
-
Analiza portfelowa w strategicznej rachunkowości zarządcze
-
Analiza łańcucha wartości .
-
Analiza CVP w długim okresie – orientacja na wartość
-
Zarządzanie oparte na kosztach czynności i działań (ABC/ABM)
-
Rachunek kosztów klienta
-
Zarządzanie kosztami w cyklu życia produktu
-
Przydatność rachunku kosztów docelowych jako metody zarządzania
-
Rachunkowość w zarządzaniu jakością
-
Rachunek kosztów jakości w zarządzaniu strategicznym
References
Andersen, B. (1995)., Benchmarking in Performance Management, Chapman & Hall, London 1995.
Aniszewska, G. (1995)., Benchmarking, czyli jak się uczyć i doskonalić., „Marketing i Rynek”, 1995, nr 4.
Antczak, S. (2010)., Metody portfelowe w planowaniu strategicznym jednostek biznesu., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach”, seria: Administracja i Zarządzanie, 2010, nr 87.
Bieńkowska, A. (2015)., Analiza rozwiązań i wzorce controllingu w organizacji, Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2015.
Biesok, G. (2019)., Zarządzanie procesami., W: [w:] Współczesne koncepcje zarządzania., Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, 2019.
Blattberg, R., Getz, G., Thomas, J., (2004). Klient jako kapitał., Konstancin-Jeziorna: MT Biznes., Konstancin-Jeziorna 2004.
Bochenek, M., (2018). Kaizen Costing jako narzędzie zarządzania kosztami w przedsiębiorstwie., „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2018, 506.
Bojnowska, A., (2008). Rachunek kosztów działań oparty na czasie – unowocześnienie standardowej wersji rachunku kosztów działań., „Badania Operacyjne i Decyzje”2008, nr 1.
Brilman, J., (2002). Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania., Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne., Warszawa, 2002.
Brockett, P.L., Golden, L.L., Sarin S., & Gerberman J.H. ,(2001). The identification of target firms and functional areas for strategic benchmarking, “The Engineering Economist”, 2001, 46(4).
BS 6143 Guide to the economics of quality, Part 1, Process cost model.,
Bucior, G., Ossowski, M., Zackiewicz, B., Etapy rachunku kosztów docelowych na przykładzie przedsiębiorstwa branży elektronicznej, http://grzegorz.bucior.pl/cms/fck/uploaded/publikacje/bucior_ossowski_zackiewicz-etapy_rachunku_kosztow_docelowych.pdf.;
Budziosz, M., Augustyńska, J., Macierz Hofera, https://mfiles.pl/pl/index.php/Macierz_Hofera, dostęp: 18.09.2020.
Bugdol, M., (2015). Problemy związane z utrzymaniem systemu zarządzania jakością w podmiotach świadczących usługi medyczne., [W:] E. Skrzypek, M. Hofman, G. Grela (red.), Wpływ jakości na zarządzanie organizacją w warunkach zmian otoczenia., red. E. Skrzypek, M. Hofman, G. Grela, Lublin: Wyd. Katedra Zarządzania Jakością i Wiedzą., Lublin 2015.
Ciechan-Kujawa, M., Szychta, A., (2018). Rachunek kosztów cyklu życia produktu w praktyce polskich przedsiębiorstw., „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 2018, nr 514.
Cwynar, A., Cwynar, W., (2002). Zarządzanie wartością spółki kapitałowej., Koncepcje-systemy narzędzia., Warszawa: Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 2002.
Czakon, W., (2004). Łańcuch wartości w teorii zarządzania przedsiębiorstwem., „Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej im. K. Adamieckiego w Katowicach”., Katowice 2004.
Dąobrowska-Mitek, M., (2007). Zastosowanie koncepcji benchmarkingu w sferze logistyki., [W:] M. Przybyła (red.), Zarządzanie – -kontekst strategiczny, kulturowy i zasobowy., Wrocław: Wyd. Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu., Wrocław 2007.
Drążek, Z., Niemczynowicz, B., (2003). Zarządzanie strategiczne w przedsiębiorstwie, Warszawa: PWE., Warszawa 2003.
Duliniec, A., (2011). Finansowanie przedsiębiorstwa., Warszawa: PWE, Warszawa 2011.
Dziaduch, I., Modele szacowania kosztu cyklu życia: przegląd literatury, https://www.logistyka.net.pl/bank-wiedzy/transport-i-spedycja/item/82924-modele-szacowania-kosztu-cyklu-sycia-przeglad
Ehrbar, A., (2000). EVA. Strategia tworzenia wartości przedsiębiorstwa., Warszawa: WIG-Press, Warszawa 2000.
Gabrusewicz, W., Kamela-Sowińska, A., Poetschke, H., (1998). Rachunkowość zarządcza., Warszawa: PWE., Warszawa 1998.
Gałązka, M., (2008). Rachunek kosztów docelowych jako narzędzie współczesnej rachunkowości zarządczej., Roczniki Ekonomiczne KPSW, 2008(1).
Gierszewska, G., Romanowska, M. (1994)., Analiza strategiczna przedsiębiorstwa., Warszawa: PWE., Warszawa 1994
Gierszewska, G., Romanowska, M., (2017). Analiza strategiczna przedsiębiorstwa., Warszawa: PWE., Warszawa 2017.
Gmytrasiewicz, M., (2006). Dylematy współczesnej rachunkowości. Artykuł dyskusyjny., „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości. Numer specjalny”., Warszawa: Stowarzyszenie Księgowych w Polsce Rada Naukowa, Warszawa 2006, tom 32 (88).
Gorynia, M., (2000). Koncepcja i metodyka badania konkurencyjności przedsiębiorstwa., [W:] Konkurencyjność gospodarki Polski w dobie integracji z Unią Europejską i globalizacji., Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH., Warszawa 2000.
Gorynia, M., (2009). Teoretyczne aspekty konkurencyjności. Kompendium wiedzy o konkurencyjności., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN., Warszawa 2009.
Grayson, C.J., Back to Basic of Benchmarking, „Quality” May1994.
Gwiaździński, E., (2015). Macierz Boston Consulting Group–teoria i nowe spojrzenie. wW: A.-A. Wadlewski, A. Modliński (red.), Innowacyjne działania w obszarze zarządzania i marketingu., red. A.-A. Wadlewski, A. Modliński, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego., Łódź 2015, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hadrian, P., (2002). Metodologiczne aspekty metody portfelowej., „Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie”, 2002, nr 581.
Harmon, P. (2015), The scope and evaluation of Business Process Management, W: J. vom Brocke, M. Rosemann (red.), Handbook on Business Process Management 1. Introduction, methods and information systems, Berlin, Heidelberg: Springer.
Horvath, P., (1994). Controlling., Verlag Vahlen, Munchen. 1994.
Horvath, P., Niemand, S., Wolbold M., (1993). “Target costing – state of the art”, [W:] P. Horvath (ed.), Target Costing – Marktorientierte Zielkosten in der deutschen Praxis. Stuttgart: Kohlhammer 1993.
http://analiza-portfelowa.eprace.edu.pl/213,Wybrane_modele_analizy_portfelowej..html [Ddostęp: 18.09.2020].
http://sj.wne.sggw.pl/pdf/RNR_2012_n4_s133.pdf,
http://www.jcmbf.uni.lodz.pl/publikacje/numer1/JCMBF_vol.1(1)_2014.pdf#page=65
https://bazekon.uek.krakow.pl/zeszyty/129345525
https://dbc.wroc.pl/Content/26462/PDF/Leszczynski_Analiza_Lancucha_Wartosci_Jako_Narzedzie_2014.pdf
https://www.czasopismologistyka.pl/component/jdownloads/send/186-artykuly-na-plycie-cd-1/460-artykul
https://www.dbc.wroc.pl/Content/25453/Rutkowski_Zmodyfikowane_metody_analizy_portfelowej.pdf [(dostęp: 12.07.2020].
https://www.researchgate.net/publication/341553639_instrumentarium_rachunkowosci_zarzadczej_w_realizacji_celow_zarzadzania_kosztami [dostęp:. 14.08.2020].
Imai, M., (1991). Kaizen: The Key to Japan’s Competitive Success, McGraw-Hill, New York 1991.
Janik, W., Paździor, M., (2012). Rachunkowość zarządcza i controlling., Lublin: Politechnika Lubelska, Lublin 2012, http://212.182.66.171/Content/973/controlling.pdf
Janusz, K., Janusz, W., Kozioł, K., Szosik-Depczyńska, K., (2010). Zarządzanie strategiczne. Koncepcje. Metody. Strategie., Warszawa: Difin, Warszawa 2010.
Jaruga, A., Kabalski, P., Szychta, A., (2010). Rachunkowość zarządcza., Warszawa: Wolters Kluwer, Warszawa 2010.
Jaruga, A., Nowak, W., Szychta, A., (2001). Rachunkowość zarządcza. Koncepcje i zastosowania., Łódź: Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania, Łódź 2001.
Jaruga, A., Nowak, W.A., Szychta, A., (1997). Zarządzanie kosztami w praktyce światowej., Gdańsk: ODDK., Gdańsk 1997.
Johnson, G., Scholes, K., (1999). Exploring cost strategy, Englewood Cliffs 1999.
Juran, J.M., Gryna, F.M., (1989). Jakość, projektowanie, analiza., Warszawa: PWE, Warszawa 1989.
Juran, J.M., (1989). Juran of Leadership for Quality: An Executive Handbook., Free Press, New York 1989.
Kaleta, A., (2008). Sposoby skutecznej realizacji strategii., „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 2008, nr 20.
Kaplan, R.S., Atkinson, A.A., (1998). Advanced Management Accounting, Prentice Hall, Upper Sadle River 1998.
Kaplan, R.S., (2003). Drive Growth with Customer, “Profitability Management”, No. 6, 2003.
Kaplan, R.S., (2008). Rachunek kosztów działań sterowany czasem. TDBC., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN., Warszawa 2008.
Kaplan, R.S., Robin, C., (2002). Zarządzanie kosztami i efektywnością., Kraków: Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2002.
Karmańska, A., (2009). Wartość ekonomiczna w systemie informacyjnym rachunkowości finansowej., Warszawa: Difin., Warszawa 2009.
Karmańska, A., (2007). Zarządzanie kosztami jakości, logistyki, innowacji, ochrony środowiska a rachunkowość finansowa., Warszawa: Difin, Warszawa 2007.
Kasiewicz, S., (2002). Zarządzanie operacyjne., Warszawa: Difin, Warszawa 2002.
Kato, Y., (1993)., Target costing support systems: Lessons from leading Japanese companies., „Journal of Management Accounting Research”, Vol. 4(1).
Kister, A., (2018). Rachunek kosztów działań (metoda ABC)., W: P. Rogala, B. Bartniczak (red.), Menedżer procesów., red. P. Rogala, B. Bartniczak, Jelenia Góra 2018.
Kister, A., Śmiech, R., (2011). Benchmarking usług medycznych., Lublin: Wydawnictwo WSEI, Lublin 2011.
Kister, A., (2005). Zarządzanie kosztami jakości. Sposób na poprawę efektywności., Kraków: Wolters Kluwer., Kraków 2005.
Kiziukiewicz, T., (2011). Wykorzystanie benchmarkingu w strategicznej rachunkowości zarządczej., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, Nnr 668, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, Nnr 41, 2011.
Kotler, Ph., (1994). Marketing., Warszawa: Gebethner & Ska., Warszawa 1994.
Kotowicz-Śwital, M. (2008)., Określanie wartości klienta dla przedsiębiorstwa., „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 2008 (46).
Kowalewski, M., (2016). Koncepcja kaizen i kaizen costing w zarządzaniu współczesnym przedsiębiorstwem., „Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia”, 2016, 80 (2).
Kowalski, M., Klich, M., (2011). Rachunek kosztów działań jako narzędzie wspomagające zarządzanie wartością przedsiębiorstwa., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego”, nr 639, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, Nnr 37., 2011
Krajewski, M., (2000). System badania produktywności kosztów w przedsiębiorstwie., „Controlling i Rachunkowość Zarządcza” 2000, nr 21.
Kurt, A., Zehir, C., (2016). The Relationship Between Cost Leadership Strategy, Total Quality Management Applications and Financial Performance, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17 (1) 2016.
Łada, M., (2017). Rachunek cyklu życia produktu jako narzędzie analizy rentowności., „Rachunkowość”, 2017, nr 11.
Lambin, J.J., (1993). Strategic marketing, McGraw-Hill, London 1993.
Leszczyński, Z., (2014). Analiza łańcucha wartości jako narzędzie redukcji kosztów w średnim przedsiębiorstwie produkcyjnym zarządzanym procesowo., „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, 2014, Nnr 343.
Leszczyński, Z., (2014). Analiza łańcucha wartości jako narzędzie redukcji kosztów w średnim przedsiębiorstwie produkcyjnym zarządzanym procesowo., „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu,” nr 343. Modele zarządzania kosztami i dokonaniami., Wrocław 2014.
Lew, G., (2016). Ogólny model rachunku kosztów klienta., “Humanities and Social Sciences” 2016 HSS, Vol. XXI, 23 (2/2016).
Lew, G., (2015). Rachunek kosztów klienta w zarządzaniu przedsiębiorstwem handlowym., Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2015.
Lichtarski, J., (1997). Podstawy nauki o przedsiębiorstwie., Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1997.
Lisiecka, K., Czyż-Gwiazda, E., (2014). Zarządzanie jakością działań w organizacji. Metody doskonalenia., Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach., Katowice 2014.
Lisiecka, K., (1996). Rachunek kosztów jakości –- narzędziem obniżki kosztów własnych wytworzenia., [W:] red. T. Wawak (red.), T. Koszty i korzyści wdrażania systemu jakości w przedsiębiorstwie., Warszawa: Wydawnictwo PKN, Warszawa 1996.
Łukasiński, W., Sikora, T., (2008). Filozofia TQM szansą na skuteczne zarządzanie organizacją., „Problemy Jakości, 2008, nr 11.
Martyniak, Z., (1996). Metody organizowania procesów pracy., Warszawa: Wydawnictwo PWE, Warszawa 1996.
Masztalerz, M., W poszukiwaniu definicji rachunku kosztów docelowych., [W:] Red. Gabrusewicz W., (red.), „Prace Katedry Rachunkowości z okazji jubileuszu 75-lecia”.
Matczewski, A., (1990). Zarządzanie produkcją przemysłową., Warszawa: PWE, Warszawa 1990.
Markowitz, H., (1952). Portfolio Selection, The Journal of Finance, Vol. 7, No. 1 (1952).
Mroczko, F., Wykorzystanie metody kaizen w procesie zarządzania operacyjnego, https://wwszip.pl/wp-content/uploads/2017/07/Zarzadzanie_operacyjne...2009.pdf
Niedziółka, M., Piasek, A., (2009). Kaizen Costing nowoczesną metodą zarządzania kosztami, „Zeszyty Naukowe Akademii Podlaskiej w Siedlcach., Seria: Administracja i Zarządzanie”, 2009, nr 81.
Nita, B., (2008). Rachunkowość w zarządzaniu strategicznym przedsiębiorstwa., Kraków: Oficyna a Wolters kluwer business, Kraków 2008.
Nita, B., (2009). Rola rachunkowości zarządczej we wspomaganiu zarządzania dokonaniami przedsiębiorstwa., „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Seria: Monografie i Opracowania”, nr 187, 2009.
Nita, B., (2004). Strukturalne czynniki kosztotwórcze., „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości,” 2004, 35, nr 81.
Nixon, F., (1974). Jakość i niezawodność a zarządzanie przedsiębiorstwem., Warszawa: PWE, Warszawa 1974.
Nowak, E., (2004). Informacyjna funkcja rachunkowości. W: E. Nowak, A. Kaszuba-Perz (red.), Rachunkowość a zintegrowane zarządzanie przedsiębiorstwem, red. Nowak E., Kaszuba-Perz A., Rzeszów: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, Rzeszów 2004.
Nowak, E., (2011). Rachunkowość zarządcza w przedsiębiorstwie., Warszawa: CeDeWu, Warszawa, 2011.
Nowak, E., (2003). Zaawansowana rachunkowość zarządcza., Warszawa: PWE, Warszawa 2003.
Nowak, W., (1996). Koszty jakości z perspektywy menedżera., „Ekspert” 1996, nr 1 i 2.
Nowak, W.A., (1996). Rachunkowość a zarządzanie jakością., „Rachunkowość”, 1996, nr 6.
Nóżka, A., (2007). Rozwój rachunku kosztów działań., „Annales Universitatis Mariae-Sklodowska Sectio H., Oeconomia, 41, 2007.
Nóżka, A., (2008). Zarządzanie oparte na rachunku kosztów działań., „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio H. Oeconomia, nr 42, Lublin 2008.
Omar, N., (2015). Target Costing Implementation and Organizational Capabilities: An Empirical Evidence of Selected Asian Countries., „Journal of Economics, Business and Management”, 2015, Vol. 3, No. 2.
Papaj, E., (2016). Rachunek ciągłego doskonalenia kosztów jako element koncepcji Lean management., „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach”, Nnr 307, 2016.
Paździor, A., (2013). Wycena wartości przedsiębiorstwa w warunkach destabilizacji rynków finansowych., Warszawa: Difin, Warszawa 2013.
Pierścionek, Z., (2003). Strategie konkurencji i rozwoju przedsiębiorstwa., Warszawa: PWN, Warszawa 2003.
Pietras, P., Szmit M., (2003). Zarządzanie projektami. Wybrane metody i techniki., Łódź: Oficyna Księgarsko-Wydawnicza Horyzont, Łódź 2003.
Piotrowska, J., Topolska, A., (2014). Target Costing w zarządzaniu przedsiębiorstwem., “Journal of Capital Market and Behavioral Finance”, 2014, Vol. 1(1).
PN-ISO 9004:1996. Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości., PKN, Warszawa 1996.
Porter, L.J., Rayner, P., (april 1992). Quality Costing for Total Quality Management., “International Journal of Production Economics”, April 1992.
Porter, M.E., (2006). Przewaga konkurencyjna. Osiąganie i utrzymywanie lepszych wyników., Gliwice: Wydawnictwo Helion, Gliwice 2006.
Prewysz-Kwinto, P., (2010). Rachunek kosztów docelowych, wydanie I. Warszawa: CeDeWu., Wydanie I, Warszawa 2010,
Red. B. Oyrzanowski, B. (red.). (1984). Mała encyklopedia jakości., Warszawa: PWE, Warszawa 1984.
Red. E. Nowak, E., B. Nita B., (2007). Budżetowanie w przedsiębiorstwie., Kraków: Oficyna a Wolters Kluwer business, Kraków 2007.
Red. G.K. Świderska, G.K. (red.). (2003). Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, pr., Ttom 1., Warszawa: Difin, Warszawa 2003.
Red. Jasiński, Z., (red.). (2011). Podstawy zarządzania operacyjnego., Oficyna a Wolters Kluwer business, 2011.
Red. Jasiński, Z., (red.). (2005). Podstawy zarządzania operacyjnego., Kraków: Oficyna Ekonomiczna., Kraków 2005.
Red. Kiziukiewicz, T., (red.). (2005). Rachunkowość zarządcza, Wwydanie V., Wrocław: Ekspert Wydawnictwo i Doradztwo, Wrocław 2005.
Red. Kiziukiewicz, T., (red.). (2003). Zarządcze aspekty rachunkowości., Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
Red. Kuboszek, A., Milewska E., (red.). (2007). Analiza udziału i znaczenia stosowanych metod kontroli jakości do wykrywania niezgodności profili aluminiowych., Systemy Wspomagania Ww Inżynierii Produkcji, 2017, Jakość, Bezpieczeństwo, Środowisko, 11, VOL. 6, 7.K
Red. Nowak, E., (red.). (2008). Strategiczna rachunkowość zarządcza., PWE, Warszawa: PWE 2008.
Red. Sadowska, B., (red.). (2018). Rachunkowość zarządcza w systemie informacyjnym przedsiębiorstwa., Warszawa: CeDeWu, Ssp. z o.o., Warszawa 2018.
Red. Sobańska I., (red.). (2003). Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza. Najnowsze tendencje, procedury i ich zastosowanie w przedsiębiorstwach., Warszawa: Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2003.
Red. Sobańska I., (red.). (2009). Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne., Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2009.
Red. Świderska, G.K. (red). (1997)., Rachunkowość zarządcza., Warszawa: Wyd. Poltext, Warszawa 1997.
Red. Urbanowska-Sojkin, E., Banaszyk, P., Witczak, H. (2007).[w:] Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem., PWE, Warszawa: PWE2007.
Rogowski, M., (2013). Rachunek efektywności inwestycji. Wyzwania teorii i potrzeby praktyki., Warszawa: Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
Rubik, J., (2003). Relacje między rachunkiem kosztów, rachunkowością zarządczą, zarządzaniem kosztami i controllingiem kosztów., Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, tom 13(69), Warszawa 2003.
Rutkowski, P., (2013). Zmodyfikowane metody analizy portfelowej i ich zastosowanie do oceny projektów innowacji produktowych., „Nauki o Zarządzaniu”, 2013, 4(17).
Sakurai, M., (1989). Target Costing and How to Use It., „Journal of Cost Management”, 1989, No. 2.
Senge, P.M., (2002). Piąta dyscyplina. Materiały i praktyka., Kraków: Oficyna Wydawnicza, Kraków 2002.
Shank, J.K., Govindarajan V., (1993). Strategic cost management, New York: The Free Press, 1993.
Sobańska, I., Lean accounting – geneza, zasady, metody. [W:] I. Sobańska (red.), Lean accounting integralny element lean management., Warszawa: Wolters Kluwer., Warszawa.
Sobańska, I., (2009). Rachunek kosztów. Podejście operacyjne i strategiczne., Warszawa: C.H. Beck., Warszawa 2009.
Sobańska, I., (2003). Współczesne systemy rachunku kosztów i metody zarządzania., [W:] I. Sobańska, Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza., red. I. Sobańska, Warszawa: C.H. Beck, Warszawa 2003.
Sojak, S., Jóźwiak, H., (2004). Rachunek kosztów docelowych., Kraków: Oficyna Ekonomiczna., Kraków 2004.
Sojak, S., (2015). Rachunkowość zarządcza i rachunek kosztów, t. 2., Toruń: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń 2015.
Stabryła, A., (2007). Zarządzanie strategiczne w teorii i w praktyce firmy., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN., Warszawa 2007.
Starczewski, J., (2013). Satysfakcja klienta a pozycja konkurencyjna firmy., „Zarządzanie Innowacyjne w Gospodarce i Biznesie”, 2013, nr 1 (16), Miller, J.A., (2000). Zarządzanie kosztami działań., Warszawa: WIG-Press., Warszawa 2000.
Steibera, A., Alangea, S., (2013). Do TQM principles need to change? Learning from a comparison to Google Inc., „Total Quality Management & Business Excellence”, 2013, 24 (1–2).
Sznajder, A., (1997). Euromarketing., Warszawa: PWN, Warszawa 1997.
Szychta, A., (2003). Cele rachunkowości jednostek gospodarczych a główne tendencje rozwoju praktyki i teorii rachunkowości., „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, 17. (2003).
Szychta, A., Doboszek, J., Kabalski, P., (2016). Rachunkowość zarządcza. Zadania i testy., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016.
Szychta, A., (1997). Ewolucja koncepcji Activity-Based Costing., „Acta Universitatis Lodziensis”, Folia Oeconomia, 145, Łódź 1997.
Szychta, A., (2003). Rozwój i uwarunkowaniu implementacji systemu kosztów docelowych., „Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości”, tom 12 (68)., Warszawa: SKwP, Warszawa 2003.
Szydełko, Ł., (2012). Wykorzystanie informacji z rachunku kosztów docelowych w zarządzaniu ośrodkami odpowiedzialności za koszty., „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.” Instrumenty zarządzania kosztami i dokonaniami, 2012, nr 252.
Tomczyk, P., (2012). Klient jako źródło wartości przedsiębiorstwa., [W:] T. Pakulska (red.), Przedsiębiorstwo a otoczenie., red. Pakulska T., Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2012.
Trento, C.R., Stüker, T., Pereira, G.M., .Borchardt, M., Viegas, C.V., (2016) Strategic of service pricing based on the value added., “ Benchmarking: An International Journal”, Vol. 23 No. 4., 2016
Tyrańska, M., Walczak, M., (2015). Systemy informacyjne w zarządzaniu operacyjnym., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2015, 922.
Urban, A., (2005). Rachunek cyklu życia produktu w zarządzaniu kosztami długoterminowych umów o budowę., „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio H, Oeconomia, 2005, 39.
Vovk, V., Zyza, O., (2013). Conceptual Foundations of maturity in the quality management system., [W:] Maturity Management., Lublin: UMCS, Lublin 2013.
Watson, G.H., (1993). Strategic benchmarking, John Wiley&Sons Inc., New York, 1993.
Wawak S., http://mfiles.ae.krakow.pl/modules.php.html, [dostęp: 24.02.2020 r.].
Wawak, T., (1994). Koszty jakości., [W:] Materiały z II Sympozjum Klubu Polskie Forum ISO 9000, Szczyrk 26–-28.09.1994.
Wawak, T., (1997). Zarządzanie przez jakość., Kraków: Wydawnictwo Informacji Ekonomicznej, Kraków 1997.
Wawrzyniak, B., (1993). Zarządzanie strategiczne. Naukowa fikcja czy praktyka działania? „Organizacja i Kierowanie” 1993, nr 2.
Węgrzyn, A., (2000). Benchmarking. Nowoczesna metoda doskonalenia przedsiębiorstwa., Kluczbork–Wrocław: Wyd. Antykwa, Kluczbork-Wrocław 2000.
www.garycokins.com ([dostęp: 02.09.2020]).
Żak, K., (2013). Pomiar wartości klienta w koncepcji zarządzania przez wartość., "Studia Ekonomiczne”, 141., (2013).
Zawadzka, D., (2009). Struktura kapitału przedsiębiorstwa., [W:] A. Bielawska (red.). Nowoczesne zarządzanie finansami przedsiębiorstwa., red. A. Bielawska, Warszawa: C.H. Beck, Warszawa 2009.
Zielińska-Chmielewska, A., (2012). Analiza strategiczna działalności Pamapol SA z wykorzystaniem macierzy ADL., „Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich”, Tt. 99, z. 4, 2012.
Zymonik, Z., (2005). Analiza działań w rachunku kosztów jakości sposobem poprawy jakości zarządzania., [W:] Kapitał intelektualny jako szansa na poprawę jakości zarządzania w warunkach globalizacji Intellect 2005, Zakład Ekonomiki Jakości i Zarządzania Wiedzą.
Zymonik, Z., Hamrol, A., Grudowski, P., (2013). Zarządzanie jakością i bezpieczeństwem., Warszawa: PWE.
